অৱসৰৰ পৰিকল্পনা হৈছে আপোনাৰ অৱসৰৰ বছৰবোৰৰ আৰ্থিক প্ৰয়োজনীয়তাৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলোৱা প্ৰক্ৰিয়া। ইয়াৰ ভিতৰত অৱসৰৰ বাবে সঞ্চয় কৰা, আপোনাৰ বিনিয়োগ পৰিচালনা কৰা, আৰু আপোনাৰ সম্পত্তি আৰু আয় সুৰক্ষিত কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।

সময়মতে পৰিকল্পনা কৰাটোৱেই হৈছে আপোনাৰ চৰ্তত অৱসৰ লোৱাৰ উপায়!
আৰ্থিকভাৱে সুৰক্ষিত কাইলৈ, আজিয়েই সঞ্চয় আৰম্ভ কৰক! অৱসৰৰ পৰিকল্পনাই আপোনাৰ অৱসৰপ্ৰাপ্ত জীৱনৰ সৰ্বোত্তম ব্যৱহাৰ কৰাত সহায় কৰে।

অৱসৰৰ পৰিকল্পনা কি (What Is Retirement Planning) ?

অৱসৰৰ পৰিকল্পনা হৈছে অৱসৰৰ পিছৰ নিৰাপদ আৰ্থিক ভৱিষ্যতৰ পৰিকল্পনা কৰা। ভাৰতত অৱসৰ পৰিকল্পনাত অৱসৰৰ পৰিকল্পনা ক্ৰয় কৰাটো জড়িত হৈ থাকে য’ত নিয়মিতভাৱে নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ বিনিয়োগ কৰি অৱসৰৰ পিছত স্থিৰভাৱে ধন পৰিশোধ কৰা এটা বৃহৎ কৰ্পাছ সৃষ্টি কৰা হয়। ভিত্তি নিয়ম হিচাপে যিমান পাৰি সোনকালে অৱসৰৰ পৰিকল্পনা আৰম্ভ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়; যিমান সোনকালে আৰম্ভ কৰিব সিমানেই ভাল।

কাৰণ যেতিয়া আপুনি ২০ বা ৩০ বছৰ বয়সত অৱসৰৰ পৰিকল্পনা আৰম্ভ কৰে, তেতিয়া আপুনি সঞ্চয় কৰিবলৈ আৰু এটা উল্লেখযোগ্য পুঁজি গঢ়ি তুলিবলৈ পৰ্যাপ্ত সময় পায় যিয়ে অৱসৰৰ পৰিকল্পনাৰ সহায়ত অৱসৰৰ পিছৰ আৰামদায়ক জীৱন যাপন কৰাত সহায় কৰিব।

আয়ৰ এক স্থিৰ ধাৰা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে অৱসৰৰ পৰিকল্পনা অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে আপুনি আপোনাৰ জীৱনশৈলী বা আৰ্থিক স্বাধীনতাৰ সৈতে আপোচ কৰিব নালাগে। আপোনাৰ আৰ্থিক লক্ষ্য চিনাক্ত কৰা আৰু প্ৰত্যাশিত খৰচ আৰু আয়ৰ কাঠামো সৃষ্টি কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। অৱসৰৰ আগতে আপোনাৰ ধন-সম্পত্তি কিমান বৃদ্ধি কৰিব লাগে সেই কথাও বুজিবলৈ অৱসৰৰ কেলকুলেটৰ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। লগতে আপুনি পেঞ্চন কেলকুলেটৰ ব্যৱহাৰ কৰি আপোনাৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পেঞ্চনৰ পৰিমাণ চিনাক্ত কৰিব পাৰে।

অৱসৰ পৰিকল্পনাৰ বাবে এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ হ’ল ভৱিষ্যতৰ বাবে সঞ্চয় কৰা। বিশেষকৈ সৰু হ’লে আৰম্ভণিতে ই বিপৰীতমুখী যেন লাগিব পাৰে। কিন্তু চক্রবৃদ্ধি সুতৰ শক্তিয়ে সময়ৰ লগে লগে আপোনাৰ সঞ্চয় বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে।

অৱসৰ পৰিকল্পনা আৰম্ভ কৰাৰ কেইবাটাও উপায় আছে যদিও অৱসৰৰ বিস্তৃত পৰিকল্পনাত বিনিয়োগ কৰাটো এটা ভাল ধাৰণা। ই কেৱল আৰ্থিক অনুশাসনৰ বীজ সিঁচি দিয়াই নহয়, ই আপোনাক প্ৰতিমাহে ধন সঞ্চয় কৰিবলৈ আঁতৰাই ৰখাত সহায় কৰে যাতে দীৰ্ঘম্যাদীভাৱে নিয়মীয়া আয়ৰ বাবে এটা কৰ্পাছ সৃষ্টি কৰিব পাৰে

অৱসৰৰ পৰিকল্পনাৰ প্ৰকাৰ (Types of Retirement Plans):

ভাৰতত অৱসৰৰ পৰিকল্পনা এনে এক পৰিসৰৰ অৱসৰ পৰিকল্পনাত বিনিয়োগ কৰি কৰিব পাৰি যিয়ে অৱসৰৰ পিছত এক নিৰ্দিষ্ট জীৱনশৈলী বজাই ৰাখিবলৈ আয়ৰ এক স্থিৰ ধাৰা নিশ্চিত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। বৰ্তমান ভাৰতত অৱসৰৰ পৰিকল্পনাত বাৰ্ষিকী পৰিকল্পনা, অৱসৰৰ পুঁজি, ইউনিট-লিংকড বিনিয়োগ পৰিকল্পনা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় পেঞ্চন ব্যৱস্থা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।

১/ তাৎক্ষণিক বাৰ্ষিকী পৰিকল্পনা (Immediate annuity plans):

বাৰ্ষিকী পৰিকল্পনাই অৱসৰপ্ৰাপ্ত ব্যক্তিক নিয়মীয়াকৈ মাহিলী ধন পৰিশোধ কৰাত সহায় কৰে। এই অৱসৰ পৰিকল্পনা কেনেকৈ কাম কৰে? এজনে এককালীন বিনিয়োগ কৰাৰ পিছত এবছৰৰ ভিতৰত বাৰ্ষিকী পৰিশোধ আৰম্ভ হয়। বিশেষকৈ যিসকলে অৱসৰৰ ওচৰ চাপিছে আৰু তেওঁলোকৰ বাবে এটা সম্ভৱপৰ বিকল্পৰ প্ৰয়োজন হৈছে তেওঁলোকৰ বাবে এই বিকল্পটো সহায়ক।

২/ বিলম্বিত বাৰ্ষিকী পৰিকল্পনা (Deferred annuity plans)

নামটোৱেই কোৱাৰ দৰে এই ধৰণৰ বাৰ্ষিকী পৰিকল্পনাই ওপৰত উল্লেখ কৰাতকৈ বেলেগ ধৰণে কাম কৰে। ইয়াত বিনিয়োগকাৰীয়ে বাৰ্ষিকী পেআউট লাভ কৰিব বিচৰা সময়সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰে। এই ক্ষেত্ৰত এজন ব্যক্তিয়ে অৱসৰৰ বাবে এটা বৃহৎ কৰ্পাছ সৃষ্টি কৰিবলৈ কিছু সময়ৰ ভিতৰত সৰু সৰু ধন পৰিশোধ কৰে।

৩/ জ্যেষ্ঠ নাগৰিকৰ সঞ্চয় আঁচনি (Senior citizen savings scheme)

চৰকাৰী সমৰ্থিত এই আঁচনিখনে ব্যক্তিসকলক অৱসৰৰ পিছত নিয়মীয়াকৈ আয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে। এই ধৰণৰ পৰিকল্পনা ৬০ বছৰৰ ওপৰৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ অৱসৰপ্ৰাপ্ত ব্যক্তিয়েও ল’ব পাৰে, আনকি ৫৫ৰ পৰা ৬০ বছৰৰ ভিতৰত থকা লোকেও ল’ব পাৰে।

এবছৰত এই বিনিয়োগ ১০০০ টকা পৰ্যন্ত কম হ’ব পাৰে আনহাতে সৰ্বোচ্চ বিনিয়োগ ১৫ লাখ টকালৈ যায়। বিনিয়োগৰ বাবে প্ৰাৰম্ভিক সময়সীমা পাঁচ বছৰ যিটো মেচিউৰিটিৰ পিছত অতিৰিক্ত তিনি বছৰলৈকে যাব পাৰে। এনে পৰিকল্পনাৰ বৰ্তমানৰ সুতৰ হাৰ ২০২৩-২৪ চনৰ বাবে বছৰি ৮.২%।

৪/ ৰাষ্ট্ৰীয় পেঞ্চন ব্যৱস্থা (National Pension System)

১৮ৰ পৰা ৭০ বছৰৰ ভিতৰত থকা ব্যক্তিসকলক এনপিএছ সম্প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰি। এই পৰিকল্পনাৰ অধীনত কৰ সুবিধা এটা বিত্তীয় বৰ্ষত ২ লাখ টকা পৰ্যন্ত হ’ব পাৰে আৰু যিসকলৰ মধ্যমীয়াৰ পৰা উচ্চ বিপদজনক ক্ষুধা আছে তেওঁলোকৰ বাবে ই সৰ্বোত্তম কাম কৰে। কাৰণ বিনিয়োগ বহুলাংশে ইকুইটি আৰু ঋণ পুঁজিকে ধৰি বজাৰ-সংলগ্ন যন্ত্ৰত কৰা হয়। বিনিয়োগকাৰীয়ে কৰ্পৰেট, চৰকাৰী বণ্ড আৰু বিকল্প বিনিয়োগ পুঁজিও বাছি ল’ব পাৰে। বিনিয়োগকাৰীৰ বয়স ৬০ বছৰ হোৱাৰ পিছত ৰাষ্ট্ৰীয় পেঞ্চন আঁচনিৰ একাউণ্টৰ মেচিউৰ হয়।